कतिपय मानिसहरूले नेपाल हल्लै–हल्लाको देश हो भनेर लख्ने वा भन्ने गरेको पनि पाइन्छ । हल्लाहरू हल्ला नै हुन्छन् । तर कतिपय बेला तिनीहरू सत्य पनि हुने गर्दछन् । त्यही प्रकारले अहिले देशमा प्रतिगमनको खतराको हल्ला पनि चलिरहेको छ । त्यो हल्ला हल्ला मात्र हुनेछ वा सत्य पनि हुनेछ ?
नेपालमा कैयौँपल्ट प्रतिगमन अगाडि आउने गरेको छ, जस्तै कि २०१७ पुष १ गते र २०५९ माघ १९ गतेका घटना । ती घटनाका कारणले जनतामाथि धेरै दमन हुने गरेको वा देशलाई क्षति पनि पुग्ने गरेको छ । तर त्यसको अर्काे उज्जवल पक्ष यो हो, जनताले सधै प्रतिगमनका विरुद्ध सङ्घर्ष गर्ने गरेका छन् र अन्त्यमा जनताको नै जीत हुने गरेको छ ।
अहिले पनि प्रतिगमनको जुन हल्ला चलेको छ, त्यो हल्ला मात्र हुने छ वा सत्य नै हुनेछ ? त्यो कुरा जे भएपनि त्यससँग जोडिएको अर्काे शाश्वत पक्ष यो हो : त्यस प्रकारको कुनै प्रतिगामी घटना घटेपनि जनता त्यसका विरूद्ध उत्रने छन् र अन्त्यमा प्रतिगमन होइन, अग्रगमनको नै विजय हुनेछ ।
अहिले प्रतिगमनलाई खाली हल्ला मात्र भनेर त्यसलाई हल्का रुपमा लिनु सही हुने छैन् । देशमा घटनाक्रमहरुको जुन रुपमा विकास भइरहेको छ, त्यसले प्रतिगमनको खतरालाई बढाउँदै लगिरहेको छ ।
ओली सरकारका गलत नीति र कार्यशैलीका कारणले गणतन्त्र र धर्मनिरपेक्षताका विरूद्ध भएका देशी वा विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्तिहरुलाई बल पुगिरहेको थियो । तैपनि त्यो बेला यो सोच्ने आधार थियो कि नेकपाको सरकार कमसेकम, गणतन्त्र र धर्मनिरपेक्षताको पक्षमा उभिएको छ । अब त्यसरी सोच्नका लागि पनि आधार पुरै समाप्त भएको त नभनौँ, तर धेरै नै कमजोर भएको छ ।
एकातिर संसदको विघटनले देशमा गम्भीर प्रकारको राजनीतिक अस्थिरता पैदा भएको छ । त्यो स्थितिबाट देशभित्रका प्रतिगामी शक्ति वा विदेशी साम्राज्यवादी शक्तिहरुले बढी खेल्ने मौका पाइरहेका छन् । बताइरहनुपर्ने आवश्यकता छैन कि उनीहरूले आफ्ना नीहित स्वार्थ पुरा गर्नका लागि देशलाई प्रतिगमनतिर नै लैजान कोशिस गर्नेछन् । किनभने प्रतिगमन नै उनीहरूको हितमा हुनेछ ।
राजावादीहरूले गणतन्त्र र धर्मनिरपेक्षतालाई समाप्त गरेर नेपाललाई हिन्दूराष्ट्र बनाउन तथा राजतन्त्रको पुनस्र्थापना गर्न चाहन्छन् । भारतीय साम्राज्यवादले लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानीमा आफ्नो पुरा प्रभुत्व कायम गर्न, नेपाललाई हिन्दू राष्ट्र बनाउन र राजतन्त्रको पुनस्र्थापना गर्न तथा चीनसितको नेपालको सम्बन्धलाई पुरै टुटाउन वा सकेसम्म कमजोर बनाउन चाहन्छ । अमेरिकी साम्राज्यवादले नेपाललाई इन्डोप्यासिफिक रणनीति र चीन विरोधी मोर्चामा सामेल गराउन, तिब्बतका विरूद्ध नेपालको भूमि उपयोग गर्न तथा नेपालमा आफ्नो सैनिक अखडा बनाउन चाहन्छ ।
अमेरिकाको त्यस प्रकारको नीति सफल भयो भने नेपाल शीतयुद्धको केन्द्र बन्ने छ । अहिले ओली सरकारका जुन प्रकारका लक्षण देखा परिरहेका छन्, त्यसबाट त्यसको राजावादी, भारतीय साम्राज्यवाद र अमेरिकी साम्राज्यवादप्रतिको झुकाव बढ्दै गएको त होइन ? त्यो शङ्का उत्पन्न हुन थालेको छ । खास गरेर ओली सरकारको भयदोहन गरेर उनीहरुले ओली सरकारलाई उपयोग गर्न थालेको जस्तो देखिन थालेको छ ।
यस सन्दर्भमा पशुपतिनाथको पूजा विशेष रुपले उल्लेखनीय छ । ओली अब कम्युनिस्ट रहेका छैनन् । त्यसकारण उनीद्वारा पशुपतिनाथको पूजालाई हामीले गम्भीर रुपमा लिनुपर्ने आवश्यक्ता छैन । तैपनि उनले आफूलाई कम्युनिस्ट भएको दाबी गर्दै आएका छन् । त्यो अवस्थामा उनीद्वारा पशुपतिनाथको पूजालाई सामान्य रुपमा लिनु पनि सही हुने छैन । कहीँ त्यो पूजा उनले प्रतिगामी दिशा लिन थालेको कुराको सङ्केत त होइन ?
उपरोक्त कारणहरुले गर्दा नेपालमा प्रतिगमनको खतरा गम्भीर हुँदै गएको देखिन्छ । त्यो खतरालाई हल्का रुपमा लिनु सही हुने छैन् ।
यो कुरामा कुनै शङ्का छैन कि अन्तमा प्रतिगमनको पराजय निश्चित छ । तर तात्कालिक रुपमा त्यसलाई गम्भीर रुपमा लिनुपर्दछ र त्यसलाई रोक्नका लागि ठोस तयारी गर्नुपर्दछ । त्यो तयारी भनेको प्रतिगमनका विरूद्ध जनतामा उच्च चेतना उठाउनु र उनीहरूलाई व्यापक रुपले आन्दोलित गर्नु नै हो । मोहन विक्रम सिंहको फेसबुक वालबाट
